Mấy ngày sau, bác sĩ cho nội về nhà, dặn gia đình chăm sóc, làm theo ý nội, vì với tuổi tác, sức khỏe hiện tại của bà, mọi cuộc phẫu thuật đều chỉ là hoài phí. Nên thay vì càng làm cho bà đau đớn, hãy cứ để bà được làm theo ý mình.
Nhà buồn, nuốt nước mắt vào trong nhưng vẫn làm theo. Những ngày cuối của nội ở nhà, nội đau khiến mọi người đau theo… nhưng rồi nỗi đau chẳng kéo dài nhiều, nội đi nhẹ nhàng, thanh thản sau khi gặp mặt được hết con cháu từ phương xa về thăm.
Lúc chuẩn bị đám tang, nhìn cảnh mấy thím soạn đồ của nội, ngắt bỏ cái nút áo, thấy đời sao trống trải muôn phần. Một đời người danh lợi, lợi danh, sân si để rồi khi nằm xuống, cả cái nút áo cũng chẳng được mang theo là vậy. Khi sinh ra, đôi bàn tay đứa bé luôn quơ quào, vùng vẫy, như muốn gom cả thế gian đầy sân si, ái dục. Để đến một ngày khi mất đi, đôi bàn tay thường buông xuôi, trả lại hết những gì còn nắm giữ. Hóa ra sau một kiếp người, cái cầm được để đi về bến kia… chỉ là hư vô.
Rồi thì cũng xong một cái đám tang, căn nhà tự dưng hẫng hụt đi hình bóng một người, như cảm xúc trong lòng cũng thiếu một thứ gì đó chẳng biết gọi tên.
Sự ra đi của nội, để lại trong lòng rất nhiều suy nghĩ. Bản thân đã từng hơn một lần chứng kiến ông bà qua đời, nhưng chỉ đến từng tuổi này, khi đã trải qua biết bao nỗi đau, mới nhận ra rằng, ai đã từng kinh qua sinh ly, tử biệt, mới hiểu được thế nào là nỗi đau…
Rồi mỗi lần đi qua một đám tang, lại tự hỏi, “Cái chết là như thế nào?”
Là nằm xuống, nhắm mắt, ngưng thở và chẳng còn biết xung quanh xảy ra chuyện gì?
Là đau đớn, quặn người vì những giọt nước mắt của người thân muốn níu kéo ta lại với đời?
Hay chết, đơn giản chỉ là chuyến thiên di về miền những linh hồn hội tụ…
Bản thân cũng đã có lúc đứng giữa lằn ranh của thở và không thở. Lâu lắm rồi, ở cái ngày nỗi đau tình cảm còn có thể điều khiển được lý trí làm những điều ngây dại. Lần đó đau… nhưng đáng, vì sau cái đau đó, chẳng còn cho phép ai quyền làm đau mình nữa.
Nhân nói về cái chết, chợt nhớ đến hai người quen cũ, từ nhiều năm trước. Cả hai đều biết bản thân nhiễm HIV.
Cả hai đều biết rằng số ngày còn sống ở cuộc đời của họ là một con số có thể hình dung ra cụ thể. Nhưng cách đón chờ cái chết của họ lại khác nhau.
Một người sợ hãi đến cuồng loạn, lao vào ăn chơi, hưởng thụ vì biết rằng mình chẳng còn sống được bao nhiêu ngày, nên cứ phải tận hưởng những lạc thú còn sót lại ở cõi đời chóng vánh. Tháng rồi, nhà mới làm giỗ cho anh xong, nhìn lên di ảnh, tưởng chừng như mới hôm qua anh em còn trò chuyện cùng nhau.
Người còn lại chọn cách sống khác, trân quý từng ngày mình còn sống và dùng nó để chuộc lại lỗi lầm của những ngày buông bản thân rơi vào vực thẳm. Anh tham gia hoạt động từ thiện, để tuyên truyền phòng chống HIV ở thanh thiếu niên để đừng ai rơi vào trường hợp của mình, anh sống trách nhiệm, tự bảo vệ bản thân cũng như những người bên cạnh. Café hôm rồi, anh kể sau 6 năm bệnh tật, đến nay anh mới thấy cơ thể mệt mỏi hơn xưa, chắc cũng gần đi rồi. Câu cuối anh nói, mắt cười buồn.
Chúng ta, rõ ràng rằng rồi ai cũng sẽ chết, bằng cách này hay cách khác. Nhưng biết điều đó, không có nghĩa chúng ta không còn thiết sống. Nếu đã biết bản thân chỉ còn sống được một năm, ta nên sống làm sao để một năm sống của mình bằng mười năm sống của người khác. Sống được như vậy, dù có chết đi, ta sẽ luôn sống trong tim mọi người.
Đôi khi suy nghĩ về cái chết… chẳng phải lúc nào cũng là tiêu cực, bi quan. Đó chỉ là sự chuẩn bị cho một sự thật tất yếu, để ta nhận ra rằng, mỗi ngày ta phải sống nhiều hơn và tốt hơn. Câu này nhận ra sau khi nói chuyện cùng bố già hớt tóc dưới nhà. Chuyện của bố, nhiều khi làm người ta phục.
Bố năm nay 74 tuổi, tóc tai bạc trắng, thêm chòm râu dài dài như mấy ông Bụt của chuyện cổ tích, người gầy, không cao. Trước 75, bố đi cách mạng, bị thương ở chân, từ đó đi lại hơi khó khăn, trái gió trở trời là cơn đau hành hạ. Kháng chiến xong thì bố làm nghề hớt tóc, đến nay cũng đã hơn 35 năm, tay múa kéo như người ta múa quạt.
Thấy tuổi bố lớn, có lần hỏi, “Sao bố không ở nhà nghỉ cho khỏe, con cháu nuôi, làm chi cho cực?”
Ổng cười hề hề, nói tỉnh rụi, “Tụi nó có cho làm đâu, mà nằm nhà là tay chân ngứa ngáy, khó chịu, nên quyết tâm đi làm. Làm là để thấy mình còn sống, chớ nằm một chỗ khác nào chết rồi bây.”
“Có bữa thấy bố mất tích đâu cả tháng, làm không có người hớt tóc cho con.”
“Tao đi du lịch, qua Campuchia đánh bài với mấy ông bạn già.”
“Dữ dằn heng!”
“Trước trẻ làm để lo cho nhà, giờ già thì phải tự lo cho bản thân. Ăn chơi một chút cho đời nó sướng chứ mậy!”
“Qua đó bố có đi kiếm em nào để thay đổi hương vị không?”
“Ui mày ơi, tao thì còn sống chứ thằng em tao nó ngủm rồi… ăn uống gì!”
Bố nói xong cười nhe hàm răng sún mấy cái… sợ chết bằng cách sống như bố, đúng thiệt đáng cho đàn con cháu học hỏi.
Mỗi lần đi làm, bước ra khỏi nhà vào sáng sớm, thường hay mỉm cười, nói với ba mẹ, em gái, những người thân rằng mình thương yêu họ rất nhiều. Có người cho rằng việc ấy là thừa thãi, là sến, nhưng bản thân thấy cần thiết. Vì có ai dám chắc rằng ngày hôm nay ta sẽ gặp những ai, trải qua chuyện gì, và có chắc rằng mình sẽ về được đến nhà chiều hôm đó. Nên hãy nhớ lưu trữ những gì ngọt ngào nhất dành cho nhau.
Vì đã biết cuộc đời là cõi tạm, có hạnh ngộ ắt đến lúc phân ly, thế nên ngày nào còn hơi thở, hãy cứ yêu thương, trân trọng những người bên cạnh từng phút giây quá trễ. Để không bao giờ hối tiếc vì sao ta đã chẳng bày tỏ hết khối tình cất trong lòng.

Nỗi sầu nhan sắc!
Ông anh trưởng phòng nhân sự bước ra, cầm xấp hồ sơ tuyển dụng cho vị trí Tư vấn viên quăng cái phẹp xuống bàn, phán câu xanh rờn:
- Ngu thì tao còn cứu được, chứ xấu thì thua!
Thấy ổng nói câu này đau, mà đúng!
Bây giờ cứ xấu thì coi như con người ta mất đi rất nhiều thứ, nhất là cái quyền lợi được ưu tiên trong cuộc sống.
Có lần bị công an thổi vô, đang đứng loay hoay trình bày đủ lý do, giấy tờ đủ loại, có bạn nữ xinh xinh cũng bị ngoắc vô cùng tội, quẹo trái không bật đèn tín hiệu. Thấy bạn nữ đứng õng õng ẹo ẹo, nói gì đó với anh công an, rồi leo lên xe phóng đi tuốt, chắc mừng đến mức quên luôn bật đèn xe mặc dù đã 7 giờ tối. Thấy thằng nhóc bên này đang đứng nhìn mắt chữ A mồm chữ O, anh công an già giải đáp thắc mắc: “Tại người ta đẹp, người ta được ưu tiên.”
Hay có lần lên xe bus đi công chuyện, xe chật ních, hết chỗ ngồi chỉ còn chỗ đứng đu dây như khỉ. Đang đứng lắc lư tận hưởng cảm giác trở về tổ tiên, xe dừng một tốp nữ sinh nhan sắc trên trung bình một chút bước lên, mấy anh đàn ông đang ngồi gấp báo, dừng điện thoại quan sát, rồi lại việc ai nấy làm. Xe dừng lần hai, chỉ có một cô nàng duy nhất bước lên, áo trắng xuyên thấu, váy đen ôm sát, giỏ xách hồng phấn xinh xinh, nước hoa ngọt đủ cho người ta tiểu đường. Lập tức hai ba tiếng gọi í ới, “Em em, ngồi đây nè em…”
Như công ty, lúc tuyển vị trí Tư vấn viên, dĩ nhiên điều kiện ưu tiên hàng đầu là ngoại hình dễ nhìn, bắt mắt. Chị trưởng phòng nhân sự nghĩ mãi, không biết khiếu thẩm mỹ nhìn gái của mình có bằng các anh không, bèn nhờ đâu ba anh của phòng nhân sự làm chọn lựa, cứ đưa hình ứng viên, hai người chọn thì cho một phiếu hẹn phỏng vấn. Cuối cùng người được chọn vô là một cô bé nghe nói từng đậu hoa hậu cấp trường, khiến mấy anh ú ớ, “Chị phải tuyển bé này để tạo cảm hứng cho cả công ty.” Thế mới thấy có vài trường hợp, hễ cứ đẹp là không bị lo đói.
Cái quan điểm, “tốt gỗ hơn tốt nước sơn” không sai, nhưng ngày nay thì chưa chắc đúng trong mọi trường hợp. Dĩ nhiên khi gặp một người lạ mặt ở lần gặp đầu tiên, chẳng ai có thời gian hay hứng thú để mà giới thiệu gỗ mình tốt cỡ nào, nhưng chỉ cần nước sơn bóng loáng, không tì vết là đã ghi trước vài chục điểm. Có thể nhiều người phản bác, cho rằng vẻ đẹp tâm hồn mới là điều quan trọng, kiến thức cao siêu mới là điều cần thiết. Nhưng hỏi thiệt, ở 18 giây đầu tiên nhìn nhau, ai đủ khả năng bộc lộ tâm hồn lẫn phơi bày kiến thức! Còn vì sao là 18 giây mà không phải 17 hay 20, đơn giản tại thích số 18, thế thôi.
Có bữa ngồi nói chuyện với ông anh đạo diễn, ổng cần tìm một vai gái xấu thật sự để vào vai chính phim truyền hình, mà khổ cái tìm nổ con mắt không ra được cô nào. Dĩ nhiên vào vai chính nên diễn xuất phải tốt, mà diễn xuất tốt thì chỉ có diễn viên, mà diễn viên nhìn đi nhìn lại toàn người đẹp. Ngay như cái hồi thi vào Sân khấu Điện ảnh, người ta cũng phải chọn người có nhan sắc, chứ còn hơi hơi có nhan sắc cũng thôi rồi.
Hay như có người nói cái phim Cô gái xấu xí, rõ ràng nói về một cô xấu quắc cần câu, mà cũng phải tìm một người đẹp, hóa trang cho xấu vào vai chính, chứ còn tìm người xấu mà đóng phim thì mơ đi bưởi.
Ai mà nói “bề ngoài không quan trọng”, thề là người đó nói dối hoặc là người đó… không có bề ngoài. Bởi rõ ràng trong mấy bài giảng văn hồi phổ thông còn học, thầy cô nào cũng nhồi vào đầu học sinh cái câu, ở đời phải tìm đến cái đỉnh cao nhất là “chân, thiện, mỹ” chữ mỹ trong đó chẳng phải là đẹp thì là gì.
Dĩ nhiên, đẹp ở đây không phải chỉ là cái đẹp bề ngoài, quần áo, gương mặt trang điểm, còn có cả cái đẹp thật sự từ bên trong. Ý là trong tâm hồn chứ không phải trong quần áo nhé. Nhưng ở đây, chỉ đủ thời gian bàn đến cái đẹp lồ lộ bên ngoài ai nhìn cũng thấy, còn cái bên trong, từ từ hậu xét.
Nói về cái đẹp, lại phải quy về cái chuẩn của cái đẹp. Mỗi thời đại thì cái chuẩn đó lại thay đổi xoành xoạch, xoèn xoẹt.
Như ngày trước, mắt thì phải to tròn, hai mí… nhưng cái đợt anh “Mưa” bên xứ Kim Chi nổi tiếng, là rộ lên phong trào đi dãn mí mắt từ hai còn một cho đẹp như thần tượng. Rồi hồi trước phụ nữ phải gầy nhom thì đẹp, người mẫu cô nào cô nấy cũng như bộ xương trong phòng thí nghiệm. Thế là các cô lo nhịn ăn để ốm, rồi khi kiểu bộ xương di động hết xinh, các cô lại chích mỡ vô người để cho mập lại. Thiệt kỳ công.
Nhưng cũng có nhiều tiêu chuẩn đẹp qua nhiều thế kỷ cũng không thay đổi, cụ thể như với cánh đàn ông thì cứ ngực to là đàn bà đẹp!
Chân lý nhiều khi đơn giản, nhưng không phải ai cũng nhận ra, thế nên đàn bà luôn đau đầu về nhan sắc là bởi vậy. Nhiều lúc cái việc làm đẹp của đàn bà chỉ do một mục đích duy nhất, cho đàn ông nhìn. Thế nên các anh làm ơn nhìn vài chỗ khác giùm để đỡ mất công người ta làm cho đẹp rồi phí.
Người ta bảo, không có người đàn bà đẹp, chỉ có người đàn bà không biết làm đẹp. Tới giờ nó biến thiên thành nhiều kiểu, thường nghe nhất là chỉ có người đàn bà làm hoài cũng không đẹp.
Công nghệ làm đẹp giờ phải nói siêu phàm, nhất là ở xứ sở Kim Chi, có dạo trên mạng té ngửa vì mấy cô ca sĩ, diễn viên đẹp lung linh đưa hình gốc lúc trước khi giải phẫu… người ta bắt đầu hoài nghi về vẻ đẹp, rồi cạnh khóe, “Lấy gái đẹp về mà cuối cùng đẻ con ra xấu quắc là hiểu rồi ha…” Đợt đó có cô nghệ danh “Nữ hoàng dao kéo” giận lắm, đập bàn cái rầm, hùng hồn tuyên bố, “Đẻ con có xấu thì cho nó phẫu thuật thẩm mỹ tiếp, lo gì!”.
Đừng tưởng đó là chuyện xứ người ta, giờ xứ mình cũng đâu có kém cạnh.
Có con bạn thân, nó duy mỹ đến mức lúc nào cũng cảm thấy mình chưa đủ đẹp, và muốn ở mọi góc độ thì mình đều phải “nhìn có vẻ đẹp”. Kiểu như sau mỗi bước chân đi, có thể dừng lại vài giây để nhìn xem ở góc độ này gương mặt đã đẹp chưa, thì nó cũng đã làm. Tiếc cái một ngày không đủ dài cho những việc đó nên thôi....